Piyasa Dengesi Nedir ve Nasıl Belirlenir?
Piyasa dengesi, bir ekonomide belirli bir mal veya hizmetin arzının ve talebinin eşleştiği noktadır. Yani, piyasa dengesi, arz ve talep miktarlarının birbirine eşit olduğu ve bu noktada fiyatın ve miktarın belirlendiği noktadır. Piyasa dengesi, bir ekonomide mal veya hizmetin nispeten istikrarlı bir fiyat ve miktar düzeyine ulaştığı durumu ifade eder.
Piyasa dengesi, arz ve talep kavramlarına dayanmaktadır. Arz, bir mal veya hizmetin belirli bir zamanda belirli bir fiyat seviyesinde sunulan miktarını ifade ederken, talep, aynı mal veya hizmetin aynı zamanda belirli bir fiyat seviyesinde alınmak istenen miktarını ifade eder. Piyasa dengesi, arz ve talep kavramlarının kesiştiği noktada ortaya çıkar.
Piyasa dengesi, genellikle arz ve talep grafiği kullanılarak gösterilir. Bu grafikte, dikey eksende fiyat, yatay eksende ise miktar yer alır. Arz grafiği, genellikle yukarı doğru eğimli bir çizgi şeklinde gösterilir, çünkü fiyat arttıkça arz genellikle artar. Talep grafiği ise genellikle aşağı doğru eğimli bir çizgi şeklinde gösterilir, çünkü fiyat arttıkça talep genellikle azalır.
Piyasa dengesi, arz ve talep miktarlarının birbirine eşit olduğu noktada gerçekleşir. Bu noktada, piyasadaki mal veya hizmetin fiyatı ve miktarı dengelenir ve değişmez hale gelir. Eğer arz talepten fazla ise, yani arz talepten fazla ise, fiyatlar düşebilir ve piyasa dengesi sağlanana kadar talep artabilir. Eğer talep arzdan fazla ise, yani talep arzdan fazla ise, fiyatlar yükselebilir ve piyasa dengesi sağlanana kadar arz artabilir.
Piyasa dengesi, ekonomik faktörlerin değişmesiyle zaman içinde değişebilir. Örneğin, arzda veya talepte meydana gelen değişiklikler, piasa dengesini etkileyebilir. Ekonomi politikaları, tüketici tercihleri, teknolojik gelişmeler, rekabet düzeyi gibi birçok faktör, piyasa dengesini etkileyebilir ve fiyat ve miktar düzeylerinde değişikliklere neden olabilir. Piyasa dengesini anlamak, ekonomik kararların ve politikaların etkilerini değerlendirmek için önemlidir.