Rasyonel, mantığa, akla ve mantıksal düşünceye uygun olan anlamına gelir. Rasyonel bir düşünce veya davranış, gerçekçi, mantıklı, gerçek durumlara uygun ve tutarlıdır.
Örneğin, bir matematik probleminde rasyonel bir çözüm, sayılara ve matematiksel işlemlere dayanan bir çözüm yoluyla bulunur. Benzer şekilde, rasyonel bir karar vermek, somut verilere dayanarak mantıklı bir sonuca ulaşmaktır. Rasyonel düşünce, mantık kurallarına uygun çıkarımlar yapmayı, analitik düşünmeyi ve objektif bir şekilde problemleri çözmeyi içerir.
Diğer yandan, irrasyonel, mantığa uygun olmayan, akla aykırı veya mantıksız olan anlamına gelir. İrrasyonel düşünce veya davranışlar, genellikle duygusal tepkilere veya varsayımlara dayanırlar ve gerçekçi değildirler. İrrasyonel kararlar, mantık veya gerçekler yerine duygusal tepkilere, önyargılara veya yanılgılara dayanabilir.
Örneğin, irrasyonel bir düşünce veya inanç, bilimsel kanıtları veya gerçekleri reddetmeyi veya mantıksız bir şekilde davranmayı içerebilir. Örneğin, bir kişinin evinin kötü şans getirdiğine dair irrasyonel bir inancı olabilir. Buna karşılık, bu inanç mantıksız ve gerçeklere dayanmayan bir inanç olarak kabul edilir.