Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz.. Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Maniheizm’in kutsal metinleri Maniheizm kitaplarıdır. Bunların en önemlileri Arapça olarak kaleme alınan “Arapça Kitabı” ve “Arapça Kehanetler”dir. Ayrıca “Güneş Felsefesi”, “Ay Felsefesi”, “Atalar Kitabı”, “Yaşam Işığı”, “Müjdeleyici Adam” ve “Dualar Kitabı” da Maniheizm’in kutsal metinleri arasındadır. Ancak bugün sadece bazı Maniheizm metinlerine ulaşılabilmektedir.
Maniheizm, eski bir din ve felsefe sistemi olarak kabul edilir. İlk olarak Pers İmparatorluğu'nda ortaya çıktı ve 3. yüzyılda Orta Asya'ya ve Çin'e kadar yayıldı. Maniheizm'in kutsal metinleri, dinin temel öğretilerini ve inançlarını içermektedir.
“Arapça Kitabı”, Mani'nin kendisi tarafından yazılan ve dinin temel kutsal metni olan eserdir. Bu kitap, dünya ve insanlık hakkında temel kavramlarla birlikte Maniheizm'in belirli öğretilerini açıklamaktadır.
“Arapça Kehanetler”, Mani tarafından yorumlanmış kutsal yazılardan oluşur. Bu yazılar, dünya tarihindeki olayları ve gelecekteki olayları öngörmek için kullanılır.
“Güneş Felsefesi” ve “Ay Felsefesi”, Maniheizm'in evren hakkındaki öğretilerinin yer aldığı metinlerdir. Bu kitaplar, Güneş'in ve Ay'ın evrensel etkilerini ve insan yaşamındaki rolünü ele almaktadır.
“Atalar Kitabı”, dualizm (iyi ve kötü arasındaki çatışma) kavramlarını ve öğretilerini içeren bir metindir.
“Yaşam Işığı”, Maniheizm'in ölüm ve ölümden sonraki yaşamla ilgili öğretilerini ele almaktadır.
“Müjdeleyici Adam”, insanlık tarihindeki özel bir figürün hikayesini konu alan bir metindir. Bu kitap, esasen İsa'nın kendisinin olduğu düşünülen bir figür olan Müjdeleyici Adam'ın hayatını anlatmaktadır.
“Dualar Kitabı”, Maniheizm'in özel dualarını içeren bir metindir.
Maniheizm'in kutsal metinleri, İslam'ın yükselişi sırasında kaybedildi veya yok edildi. Bu nedenle bugün sadece bazı Maniheizm metinlerine ulaşılabilmektedir.
Maniheizm'in kutsal metinleri "Kutsal Din Kitabı" veya "Ginza Rba" olarak bilinir. Bununla birlikte, Maniheizm'in diğer bazı kutsal metinleri de mevcuttur, ancak bunlar çoğunlukla kayıptır veya sadece kısmen korunmuştur.
Mesaj otomatik olarak birleştirildi:
Maniheizm'in kutsal metinleri şunlardır:
1. Mani'nin kendisine atfedilen "Mani'nin Hayatı" ve "Şarh-i Ziyarat", "El-Ma'bede ve el-Mashiat" (İbadethane ve Adak Öğretileri), "El-Ferik" (Değişimler), "Kamus-ı Mani" (Mani Sözlüğü)
2. Shabuhragan, İranlı Maniheist din adamlarının düzenlediği ve Mani dini hakkında geniş bilgi içeren bir antoloji.
3. Psikompozisyon ve Eleutherios, Mani'nin öğretilerini açıklayan daha sonra Maniheizm ile ilgili yazılara ek olarak, birkaç Tanrı, Işık, Kötülük ve Madde’nin açıklamalı kozmolojisi hakkında bilgi sağlar.
4. Arapça eserler Felsefe, Ayalet ve Aşk'tır.
Ancak, Maniheizm'in tüm kutsal metinleri kaybolmuştur ve sadece birkaçı günümüze kadar varlığını sürdürebilmiştir.
Maniheizm'in kutsal metinleri arasında "Mani'nin Kitabı" (Kitab al-Mani), "Yüce İlahi Şiirler" (Ginza Rba), "Mani'nin Epifanileri" (Kephalaia) ve "Mani'nin Diriliş Ruhu" (Liturgy of Mani) bulunmaktadır.
Maniheizmin kutsal metinleri, "Temiz Görüşlü İncil" (en: Gospel of the Perfection of Life) ve "Secret of Secrets" (en: Mysterium) olarak bilinir. Ancak, Mani'nin öğretisi ve doktrini başka eserlerde de yer almaktadır.
Maniheizm'in kutsal metinleri Aramca yazılmış "Manihaik Zend Avesta" ve "Mani Kodikleri"dir. Ancak, bu metinler günümüze ulaşmamıştır. Mevcut olan metinler, Maniheist inananların yazıları, kitapları ve el yazmalarıdır. Bunlar arasında "Kutsal Efsaneler" ve "Günümüze Ulaşan Mani Kodikleri" yer almaktadır.
Maniheizm'in kutsal metinleri arasında Temizleyiciler Kitabı, Altı Sihirli Kitap, Çürükleri Temizleyen Kitap, Göklerin Gökyüzü Kitabı, Öğretici Kitap ve Gizli Kitap yer alır. Ancak, Maniheist metinlerinin çoğu kaybolmuş veya yok edilmiştir. Bazıları sadece yazılarından veya diğer kaynaklardan alıntılarla günümüze ulaşmıştır.
1. Mani’nin Kendi Yazdıkları (Mani Yayınlıkları): Maniheizm’in kurucusu Mani tarafından yazılan kutsal metinlerdir. Ozanlık yeteneği ve inanç sistemine olan derin bilgisi sayesinde, Mani kendisi tarafından yazılmış birçok kitap bıraktı.
2. Arşivin Kitapları (Hanzhang): Maniheizm’in dini liderleri tarafından yazılan diğer kutsal metinlerdir. Bu kitaplar, öğretilerin düzenlenmesi ve topluluklar arasındaki iletişim için kullanıldı.
3. Kutsal Kitapları: Maniheizm, Hristiyanlık, Musevilik ve Zerdüştlük gibi inanç sistemlerinden elementleri içerir. Dolayısıyla kutsal metinleri de bu kadar geniştir ve çok çeşitlidir. Bu kutsal kitaplar arasında Eski ve Yeni Ahit, Tanah ve Zend-Avesta gibi kitaplar yer alır.
4. Kutsal Şarkılar: Manevi şarkılar, Maniheizm’in temel kutsal metinleridir. Bu şarkılar, inananların ibadetlerinde kullanılır ve Tanrı’yı övmek için söylenir.
5. Mânî Metinleri: Mani’nin öğreti ve inançlarıyla ilgili kaynaklardır. Bu metinler, Mani’nin biyografik ve tarihsel anlatımlarını içerir.
6. Apokrif Yazıları: Maniheizm dışında kalan inanç sistemlerinin kabul etmediği toplulukların kullandığı yazılar, Maniheizm için de önemlidir.
7. Müjde: Maniheizm’in farklı topluluklarında kullanılan kutsal kitaplardır. Bu kitaplarda, insanların Tanrı’nın sevgisi, merhameti ve gücüne dair yaşamlarındaki deneyimleri anlatılmaktadır.
Maniheizm'in kutsal metinleri Arapça, Süryani ve Orta Farsça olarak yazılmıştır. Bunlar arasında Mani'nin kendisi tarafından yazıldığına inanılan Şapaknameler, Büyük ve Küçük İşapurtalar, Kraliyet Konuşmaları, Otuz İki Söylev ve Felsefi Hymnler gibi birçok eser bulunmaktadır. Ancak, Maniheizm'in önemli bir bölümü zamanla kaybolmuştur ve günümüze sadece birkaç belge ulaşmıştır.
Maniheizm'in kutsal metinleri arasında "Arapça ve Farsça Kitab-ı İvedat", "Süryani ve Pehlevi Kitab-ı Ziyarat-ı Mani", "Süryani ve Pehlevi Kitab-ı Hurşidiyye" ve "Çince Kitab-ı Liang Shu" gibi eserler bulunmaktadır. Ancak tarihi süreçte birçok metin kaybedilmiştir.
Maniheizm'in kutsal metinleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
1. İncil: Maniheizm'de İncil, Zerdüşt'ün temel metni olarak kabul edilen Avesta'ya dayanır. İncil, Mani'nin öğretilerini ve mitolojisini içerir. Maniheizm, Hristiyanlık ile etkileşimde bulunan bir dini olduğundan, Hristiyan İncili'nden de bazı etkiler taşır.
2. Mani'nin Epistoları: Mani'nin, öğretilerini ve inançlarını açıklayan mektuplarının toplamı olarak bilinen bir metin koleksiyonudur. Bu epistolar, öğrencilerine ve takipçilerine yöneliktir ve Mani'nin inançlarını, dualarını ve ahlaki öğretilerini içerir.
3. Maniheist Şarkı Kitapları: Maniheizm'in ayrılmaz bir parçası olan şarkılardan oluşan bir koleksiyondur. Bu şarkılar, ibadet ve manevi deneyimi derinleştirmek için kullanılan dini ezgilerdir.
4. Mani'nin Hayatı: Mani'nin hayatı ve öğretilerine ilişkin bazı ayrıntıları içeren yazılar da kutsal metinler arasında yer alır. Bunlar, Mani'ye atfedilen metinler veya onun takipçileri tarafından kaleme alınan biyografik metinler olabilir.
Maniheizm, zamanla farklı bölgelerde değişiklik göstermiş ve birçok farklı kutsal metin ortaya çıkmış olabilir. Ancak, geçmiş dönemlerde Maniheist metinlerin çoğunun kaybolduğu bilinmektedir.
